De grafiekanalyse, ook bekend als technische analyse, is een nuttig hulpmiddel bij investeringsbeslissingen, ongeacht of deze kort-, middellang- of langetermijn zijn. Hierbij wordt de historische ontwikkeling van de koers van een bepaald effect onderzocht. Dit omvat zowel de koersverlopen als de vormingspatronen, ondersteuning en weerstandsniveaus in het koersverloop. Dit artikel biedt een inleiding tot het onderwerp, beantwoordt de belangrijkste vragen en beschrijft alle relevante grafiekpatronen die u moet kennen.
Grafiekanalyse Visual
Grafiekanalyse leren: De belangrijkste stappen
- Herkennen van grafiekpatronen: Identificeer bekende patronen in de koersverloop die toekomstige bewegingen kunnen voorspellen.
- Analyse met behulp van indicatoren: Gebruik technische indicatoren zoals MACD, RSI en voortschrijdende gemiddelden om de marktsituatie beter te begrijpen.
- Gebruik van tekentools: Pas verschillende tekentools toe om in- en uitstapmogelijkheden te identificeren.
- Trends in de grafiek herkennen: Bepaal de richting van de markt door trends te analyseren.
Doel van grafiektechniek
Het doel van grafiektechniek is om door middel van observatie van historische waarden concrete uitspraken te doen over de toekomstige koersontwikkeling. Dit stelt traders in staat om het optimale moment voor de aankoop of verkoop van een bepaald effect te bepalen en hun handel te optimaliseren. Het is echter belangrijk op te merken dat grafiektechniek geen garantie biedt voor succes bij trading, maar eerder een middel tot een doel is. De basis van grafiekanalyse begint met trendlijnen.
Trendlijnen als belangrijk hulpmiddel
De trendlijn is een schuine lijn in de grafiek die bij een neerwaartse trend boven de koers en bij een opwaartse trend onder de koers wordt getekend. Deze lijn loopt altijd langs de zogenaamde swing highs (hoogtepunten) of swing lows (dieptepunten) van een trend en geeft aanwijzingen over de huidige trend en mogelijke trendveranderingen. Daarnaast kunnen ze als ondersteuning en weerstand dienen, wat verderop in detail wordt uitgelegd. Door het gebruik van trendlijnen kunnen traders kansen voor de aankoop of verkoop van posities identificeren. Trendlijnen helpen dus bij het identificeren van de huidige trend van een bepaald effect en het voorspellen van toekomstige ontwikkelingen.
In het volgende gedeelte wordt uitgebreid beschreven wat trendlijnen zijn en hoe traders een trend en een trendomkering kunnen herkennen.
Hoe herkent u een trend in de grafiek?
Hoewel er talloze verschillende trends zijn, denken de meeste mensen in eerste instantie aan de opwaartse en neerwaartse trend. De zijwaartse trend, die een richtingloze markt beschrijft, wordt vaak niet meegerekend. Daarnaast onderscheiden we drie andere categorieën: kortetermijn-, middellangetermijn- en langetermijntrends. Een trend kan enkele minuten of uren duren, maar ook meerdere dagen, weken of zelfs maanden.
Het correct identificeren van een trend is essentieel om een omkeerformatie (trendomkering) of een voortzettingsformatie te herkennen. Hiervoor moeten minstens twee, bij voorkeur drie, swing highs (hoogtepunten) of swing lows (dieptepunten) worden verbonden om een trendlijn te kunnen tekenen. Deze lijn geeft een bepaalde richting aan en daarmee de trend. Hoe vaker de koers van het effect deze lijn raakt, des te betrouwbaarder de trendlijn wordt. Het doel van traders is om een trend zo snel mogelijk te herkennen en zich dienovereenkomstig te positioneren.
Trendkanalen als uitbreiding van trendlijnen
Naast trendlijnen wordt soms ook de zogenaamde trendkanaal gebruikt. Deze geeft een zone aan waarin de koers zich beweegt, begrensd door twee lijnen. Om dit gebied te kunnen tekenen, zijn minstens drie punten nodig: twee hoogtepunten en een dieptepunt, of omgekeerd. Belangrijk is dat de lijnen symmetrisch ten opzichte van elkaar lopen.
Bij het volgen van een trend moet de handelaar ook rekening houden met de tijdseenheden. Zelfs als de koers vijf minuten lang daalt, kan er over een periode van meerdere uren een opwaartse trend zijn. Daarom moeten handelaren zich altijd richten op hogere tijdseenheden, omdat deze waardevoller zijn. Door de trend te herkennen, kunnen handelaren zowel hun geplande aankoop van een aandeel optimaliseren als de verkoop goed plannen. Een opwaartse trend in een beursgrafiek vertegenwoordigt een koopsignaal, terwijl een neerwaartse trend een verkoopsignaal is. Maar hoe herken je een trendverandering?
Zo herkent u trendomkeringen in de grafiek
Een trendlijn wordt geïdentificeerd door swing highs en swing lows met elkaar te verbinden. Deze trend blijft geldig totdat de koersgrafiek deze lijn doorbreekt. Deze opvallende beweging in de koers duidt op een keerpunt en kan wijzen op het einde van de trend. Hiervoor is echter een duurzame doorbraak nodig, en niet slechts een korte uitschieter.
Er zijn verschillende methoden om een dergelijke richtingsverandering te herkennen, zogenaamde formaties, die in de grafiek te zien zijn. Sommige handelaren richten zich op de omkeerformatie van driehoeken. Hierbij wijst de scherpe hoek naar boven of naar beneden en geeft zo de richting van de trend aan. De koers beweegt zich binnen dit driehoek.
Naast de driehoeken zijn er ook dubbele formaties die hun betrouwbaarheid in de praktijk hebben bewezen en door veel handelaren worden gebruikt. Dubbele formaties bestaan uit dubbele toppen of bodems. Hierbij wijzen twee scherpe hoeken naar boven, wat lijkt op een “M”, of naar beneden, wat lijkt op een “W”. Terwijl een “M” het einde van een opwaartse trend aangeeft, signaleert een “W” het einde van een neerwaartse trend. Het is belangrijk dat beide koerspieken op hetzelfde niveau liggen. Wanneer de koers na de tweede piek uiteindelijk het tussenniveau van de “M” of “W” doorbreekt, is de formatie compleet en heeft de trend zich omgekeerd.
Ondersteuning en Weerstand
Naast het herkennen van trends en trendomkeringen, kunnen trendlijnen ook worden gebruikt als ondersteuning en weerstand. Ondersteuningen en weerstanden zijn visuele hulpmiddelen die handelaren helpen om specifieke zones in de grafiek te identificeren. Dit zijn zones die de koers eerder niet eenvoudig kon overschrijden. Om zo’n zone vast te stellen, worden bepaalde hoge of lage punten in de grafiek, die op hetzelfde niveau liggen, met elkaar verbonden. Deze lijn kan worden beschouwd als een grens die moeilijk door de koers kan worden doorbroken.
Wanneer deze lijn zich onder de huidige koers bevindt, fungeert deze als ondersteuning. Bevindt de lijn zich boven de huidige koers, dan is het een weerstand. Bij ondersteuning wordt het aanbod langzaam door de vraag overtroffen, wat een verdere koersdaling voorkomt.
Bij weerstand gebeurt het tegenovergestelde. De vraag wordt langzaam door het aanbod overtroffen, wat de koersstijging stopt en ervoor zorgt dat de prijs niet verder stijgt. Wanneer deze grens echter doorbroken wordt, is de kans groot dat de koers zich verder in dezelfde richting ontwikkelt. Er zijn echter talloze andere analyses, methoden en chartformaties die in de technische analyse worden gebruikt. Enkele van de belangrijkste worden hieronder nader bekeken.
Hoe werkt technische analyse? Een overzicht van de belangrijkste chartformaties
Om de voordelen van technische analyse te kunnen benutten, moeten handelaren beschikken over essentiële basiskennis in dit gebied. Daarom worden hieronder de belangrijkste chartformaties gepresenteerd die elke handelaar zou moeten kennen. Deze formaties helpen bij het ontwikkelen van een effectieve handelsstrategie en het nemen van zinvolle handelsbeslissingen. Hier is een overzicht van de chartformaties die hier worden uitgelegd:
- Omgekeerde Schouder-Kop-Schouder formatie
- Dubbele en Drievoudige Toppen
- Wimpels en Vlaggen
- Rechthoekformaties
- Driehoeksformaties
- Wigformaties
Omgekeerde Schouder-Kop-Schouder formaties
De Omgekeerde Schouder-Kop-Schouder (SKS) formatie wijst op een trendomkering. Zoals de naam al suggereert, lijkt deze formatie op een figuur met schouders en een hoofd. Hierbij zijn er drie pieken, waarbij de middelste piek hoger is dan de andere twee en wordt aangeduid als het hoofd. De eerste en derde piek zijn de schouders. De verbinding van de dieptepunten voor en na het hoofd zijn de neklijnen.
Deze opeenvolging van stijgende pieken en dalen komt voor na een langdurige opwaartse trend die geleidelijk afvlakt. Op dit punt zijn vraag en aanbod ongeveer in evenwicht. Het eerste waarschuwingssignaal is de breuk van de opwaartse trend. Dit is te zien wanneer de koers na het hoofd niet verder stijgt, maar het volgende hoogtepunt op het niveau van de linkerschouder ligt, wat betekent dat de koers slechts een lager hoogtepunt bereikt. Wanneer de neklijn wordt doorbroken, is de trend definitief omgekeerd. Dit is een verkoopsignaal voor handelaren. Meestal dalen vanaf dat moment de handelsvolumes voortdurend.
Schouder-Kop-Schouder (SKS) Formatie
Op deze afbeelding is de SKS-formatie duidelijk te zien. De algemene koersverloop wordt verduidelijkt met behulp van de rode lijn. Deze formatie kan ook optreden tijdens een langdurige neerwaartse trend, maar dan is ze omgekeerd, met de kop naar beneden. De schouders zijn dan dieptepunten op een hoger niveau, en het overschrijden van de neklijn markeert het begin van een opwaartse trend.
Dubbele en Drievoudige Toppen
De dubbele top, ook wel “doppeltop” genoemd, is een van de meest voorkomende omkeerformaties en is eenvoudig te herkennen. Zoals eerder vermeld, lijkt deze formatie op een “M” bij een opwaartse trend en op een “W” bij een neerwaartse trend. De koers stijgt of daalt twee keer naar ongeveer hetzelfde niveau voordat de richting of trend omkeert.
Een dubbele top bij een opwaartse trend betekent het einde van die trend en is dus een verkoopsignaal. Een dubbele top bij een neerwaartse trend duidt op het einde van die trend en is een koopsignaal. Daarnaast is er ook de drievoudige top, bekend als “triple top” of “triple bottom”, die drie toppen in plaats van twee heeft.
Wimpels en Vlaggen
Wimpels en vlaggen zijn ook veelvoorkomende formaties. Dit zijn korte pauzes tussen scherpe koersstijgingen of -dalingen. De vorm van deze formaties lijkt op wimpels of vlaggen, vandaar de naam. De formatie wordt voorafgegaan door een bijna verticale koersbeweging, wat de vlaggenstok vormt. Vervolgens volgt een korte pauze waarin de koers zich in een beperkt bereik beweegt, voordat het weer in een vergelijkbare scherpe beweging voortzet. Wimpels en vlaggen wijzen dus niet op een koersverandering, maar op de voortzetting van een trend.
Rechteck-Formatie
De rechthoekformatie is een onderbreking van de huidige trend. De koers stuit herhaaldelijk op een weerstandslijn en beweegt zijwaarts binnen een bepaald bereik. Dit gebied wordt begrensd door twee parallelle horizontale lijnen, en de weerstandslijn wordt pas na meerdere pogingen doorbroken. Daarna wordt de oorspronkelijke opwaartse trend voortgezet. Bij neerwaartse trends gebeurt dit ook: de koers stuit herhaaldelijk op de ondersteuningslijn tot deze doorbroken wordt en de neerwaartse trend verder gaat.
Driehoek-Formatie
De driehoekformatie geeft de voortzetting van een trend aan. Deze formatie ontstaat wanneer de koersbewegingen steeds kleiner worden totdat het verloop naar een punt aan de rechterkant toeloopt. Er zijn drie verschillende soorten driehoekformaties:
- Symmetrisch Driehoek
- Oplopend Driehoek
- Aflopend Driehoek
Symmetrisch Driehoek
Het symmetrische driehoek is een onderbreking van de heersende trend, die na de formatie wordt voortgezet. Het driehoek bestaat uit twee convergerende trendlijnen. Terwijl de bovenste lijn daalt, stijgt de onderste lijn. Tijdens de consolidatiefase beweegt de koers zich binnen dit bereik. Er ontstaan lagere hoogtepunten en hogere dieptepunten. Handelaars kunnen deze fase gebruiken voor aan- en verkopen. Het punt waar beide lijnen samenkomen, is het einde van de formatie en de trend zet zich in dezelfde richting voort.
Oplopend Driehoek
Het oplopend driehoek ontstaat tijdens een opwaartse trend. De koers stuit herhaaldelijk op de weerstandslijn. Terwijl zich hogere dieptepunten vormen tijdens de consolidatie, blijven de hoogtepunten op het niveau van de weerstandslijn. Dit vormt een driehoek. Wanneer de weerstandslijn naar boven wordt doorbroken, is dit een koopsignaal voor handelaren.
Afdalend Driehoek
Het afdalende driehoek vormt zich bij een neerwaartse trend. Net als bij het oplopende driehoek, stuit de koers herhaaldelijk op de ondersteuningslijn in een afdalend driehoek. De hoogtepunten dalen, terwijl de dieptepunten op het niveau van de ondersteuningslijn blijven, waardoor een driehoek ontstaat. Een doorbraak naar beneden betekent een verkoopsignaal voor de handelaar.
Keil-Formatie
De keil-formatie is technisch gezien ook een driehoekformatie, maar wijst op een trendomkering in plaats van een trendvoortzetting. De keil bestaat uit twee convergerende trendlijnen die elkaar bij de punt ontmoeten en kan een negatieve of positieve helling hebben. De punt wijst altijd tegen de huidige trend in. Een stijgende keil wordt gevolgd door een neerwaartse trend, en een dalende keil door een opwaartse trend. Een doorbraak van de trendlijn van een stijgende keil is een verkoopsignaal, terwijl een doorbraak van de trendlijn van een dalende keil een koopsignaal is.
Belangrijke Chart-Indikatoren
Chart-indikatoren zijn cruciaal in de technische analyse. Ze geven een overzicht van de huidige koersontwikkelingen en helpen bij de marktinschatting, waardoor traders de juiste momenten voor aan- en verkopen kunnen identificeren. Traders gebruiken doorgaans meerdere indicatoren tegelijkertijd om betere en duidelijkere conclusies te trekken. Er zijn vier hoofdcategorieën van indicatoren:
- Gleitende Durchschnitte (Voortschrijdende gemiddelden): Deze tonen de gemiddelde koers van een effect over een bepaalde periode. Er zijn twee hoofdvarianten: het eenvoudige voortschrijdend gemiddelde (SMA) en het exponentiële voortschrijdend gemiddelde (EMA).
- Trendindikatoren: Deze geven trends aan en worden ook wel trendvolgers genoemd. Voorbeelden zijn de Average Directional Index (ADX) en de Moving Average Convergence/Divergence (MACD).
- Oszillatoren: Bij oszillatoren is de snelheid van de koersbeweging belangrijker dan de trend zelf. Ze helpen de duurzaamheid van een trend te beoordelen en kunnen trendwijzigingen signaleren. Voorbeelden zijn de stochastische oszillator, de Relative Strength Index (RSI) en de Commodity Channel Index (CCI).
- Kurs-/Preis-Kanäle (Koers-/Prijskanalen): Deze bewegen zich in golven omhoog en omlaag. Voorbeelden zijn de Bollinger Bands, de Donchian Channel en de Keltner Channel.
Conclusie: Optimaliseren van Trading-Beslissingen
Is technische analyse nuttig? Het antwoord is een volmondig “Ja!”. Met de vele verschillende analysemogelijkheden kan elke trader het hulpmiddel vinden dat het beste bij zijn of haar handelsstrategie past.
De basis chartformaties moet elke handelaar kennen, omdat deze helpen bij het nemen van trading-beslissingen op het juiste moment, wat de handel in het algemeen optimaliseert. Of hiervoor aanvullende software nodig is, hangt af van de ervaring van de trader, de handelsstrategie en de voorkeuren. Over het algemeen is charttechniek een belangrijk hulpmiddel bij beleggingsbeslissingen.